١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
سافِروا تَصِحّوا و تَغنَموا.
مسافرت کنید تا سالم و تندرست بمانید و بهره‌ها نصیبتان گردد. (مواعظ عددیه، ص ١٢)
٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
سافِروا فَاِنَّکُم اِنْ لَم تَغنَموا مالاً أَفَدتُم عَقلاً.
بروید مسافرت کنید. در سفر اگر نفع مالی عایدتان نشود (لااقل) از فوائد عقلانی و تجربی آن بهره‌مند خواهید شد. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٤٠)
٣ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
وَ مِن دُعاءِ السَّفَرِ (التَّوَسُّلُ بِالاِمامِ علیِ‌بنِ موسی‌الرضا علیه‌السلام وَ تَقول: «اللّهُمَّ اِنّی أسألُکَ بِحَقِّ وَلیِّکَ عَلیّ‌بنِ موسی‌الرِّضا علیه‌السلام اِلاّ ما سَلَّمتَنی بِه فی جَمیعِ اَسفاری فی البَراری وَالبِحارِ وَ الجِبالِ وَالقِفارِ والأودِیَةِ والغِیاضِ مِن جَمیعِ ما اَخافُهُ و اَحذَرُهُ اِنَّکَ رَؤفٌ رَحیم»
در آداب سفر آمده است که به حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیها السلام توسل بجویید و بگویید (دعای بالا را بخوانید) و آمده است که سفر متعلق به امام رضا علیه‌السلام دارد. (مستدرک، ج ٨، ص ١٣٤)
٤ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لایَخرُجُ الرَّجُلُ فی سَفرٍ یَخافُ مِنهُ علی دِینِهِ و صَلاتِهِ.
انسان نباید به سفری برود که در آن بر دین و نماز خود احساس خطر و آسیب نماید. (وسائل، ج ٨، ص ٢٤٩)
٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
الرَّفیقُ ثُمّ الطّریقُ.
برای سفر، اول همسفر (بعد سفر) (مستدرک، ج ٨، ص ٢٠٩)
٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لاتَصحبَنَّ فی سَفَرِکَ مَن لایَری لَکَ مِنَ الفَضلِ عَلَیهِ کَما تَری لَهُ عَلیکَ.
با کسی که فضل و منزلتی که تو برای او قائل هستی برای تو قائل نباشد هیچ‌وقت مسافرت نکن. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٥١)
٧ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
خیرُ الرُّفقاءِ أربَعَةٌ.
در سفر تعداد همسفران از همه بهتر چهار نفر است. (مستدرک، ج ٨، ص ٢١٣)
٨ـ «امام موسی‌کاظم(علیه‌السلام)»:
لاتَخرُجْ فی سفرٍ وَحَدَکَ فَاِنَّ الشّیطانَ مَع الواحِدِ وَ هُوَ مَن الاِثنَینِ أَبعَدُ.
به تنهایی مسافرت مکن که شیطان با مسافر یک نفری همدم می‌شود و از مسافران دونفری فاصله می‌گیرد. (المحجَّة‌البَیضاء، ج ٤، ص ٥٩)
٩ـ امام موسی‌بن‌جعفر(ع):
مَن خَرجَ وَجِدَهُ فی سَفرٍ فَلیَقُلْ «ما شاءَاللهُ لاحَولَ و لاقُوَّةَ اِلاّ بِالله اَللّهُمَّ آنِسْ وَحشَتی وَ أَعِنّی عَلی المحجَّة‌البَیضاء وَحدَتی وَ أَدِّ غَیبَتی»
کسی که در سفر به تنهایی مسافر می‌کند این دعا را بخواند «ما شاءَاللهُ لاحَولَ و لاقُوَّةَ اِلاّ بِاللِه اَللّهُمَّ آنِسْ وَحشَتیِ وَ أَعِنّیِ عَلی وَحدَتیِ وَ أَدِّ غَیبَتیِ» (وسائل، ج ٨، ص ٢٨٩)
١٠ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
مَنْ اَرادَ سَفَراً فَأَخَذَ بعُضادَتَیْ بابِ مَنزِلِهِ فَقَرَأ اِحدی عَشَرَةَ مَرّةً «قُل هُوَ اَللهُ أَحد» کانَ اللهُ حارساً لَهُ حَتّی یَرجِعَ.
کسی که عازم سفر باشد چنانچه چهارچوب درب منزل را با دست‌های خود بگیرد و سورة مبارکة «قُل هوالله احد» را یازده مرتبه بخواند تا زمان مراجعت در حفظ و حراست خداوند خواهد بود. (سفینه، ج ١، ص ٦٢٦)
١١ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اذا اَرَدتَ سَفراً فَتَوضَّأ وُضُؤَ الصّلاةِ وَاجمَعْ أَهلَکَ وَصَلِّ رَکعَتَین فَاذِا سَلَّمتَ فَقُل «اَللّهمَّ اِنّی اَستَودِعُکَ السّاعَةَ نَفسی وَ أهلی، اللّهُمَّ أنت الصّاحِبُ وَ انتَ الخَلیفَةُ».
زمانی که عازم سفر شدی وضو بگیر و در کنار خانواده‌ات دو رکعت نماز بخوان و بعد از آن خود و آنها را به خدا بسپار و بگو «اَللّهمَّ اِنّی اَستَودِعُکَ السّاعَةَ نَفسی وَ أهلی، اللّهُمَّ أنت الصّاحِبُ وَ اَنتَ الخَلیفَةُ». (بحار، ج ٧٦، ص ٢٤٢)
١٢ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
إفتَتِحْ سَفَرکَ بِالصَّدقَةِ وَ اخرُجْ اِذا بَدالَک فَاِنَّکَ تَشترَیِ سَلامَةَ سَفَرِکَ.
در وقت مسافرت (حتی در روزهای نحوست که سفر مناسب نیست) سفرت را با دادن صدقه آغاز کن و سلامتی خود را تأمین نما. (بحار، ج ١٠٠، ص ١٠٣)
١٣ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
عَلَی العاقِلِ أنْ لایَکونَ ظاعِناً اِلاّ فی‌ثلاثٍ: تَزَوُّدٍ لِمَعادٍ أَو مَرَمَّةٍ لِمعاشٍ اَو لَذَّةٍ فی غیرِ مُحَرّمٍ.
انسان عاقل جز برای یکی از سه چیز مسافرت نمی‌کند: یا برای نیل به معارف الهی و ذخیره برای روز معاد، یا جهت درآمد و تحصیل معاش و یا برای سیاحت و سرور در غیر امور حرام و نامشروع. (المحجَّة‌البَیضاء، ج ٤، ص ٥٦ ـ ٥٥)
١٤ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
السَّفَرُ میزانُ القَومِ!
سفر (در حقیقت) یک محک و میزان شناسایی مردمان است! (در مسافرت حقیقت و باطن اشخاص آشکار می‌گردد) (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٤٠)
١٥ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
الخاتَمُ العَقیقُ امانٌ فی‌السَّفر.
در سفر، انگشتر عقیق در دست داشتن باعث حفاظت و ایمنی است. (مستدرک، ج ٨، ص ٢١٨)
١٦ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مَا اصْطَحَبَ اِثنان اِلاّ کانَ اَعظمُهُما أجراً و اَجَهُّمُا اِلَی اللهِ اَرفَقُهُما بِصاحِبِه.
دو نفر که همراه یا همسفر می‌شوند آن کس پاداش او عظیم‌تر و نزد خدا محبوب‌تر است که نسبت به همدم خود مهربان‌تر و عطوفت بیشتری داشته باشد. (وسائل، ج ٨، ص ٣٠٢)
١٧ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
حَقُّ علَی المُسلِم اِذا ارادَ سَفراً أَنْ یُعلِمَ اِخوانَهُ و حقٌّ علی اِخوانِهِ اذا قَدِمَ أنْ یَأتُوهُ.
بر هر مسلمانی که ارائه سفر دارد لازم است که برادران دینی خود را اعلام کند، و بر آنان نیز لازم است که بعد از مراجعت از سفر به دیدار و ملاقات او بروند. (وسائل، ج ٨، ص ٣٢٩)
١٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اذا رَکِبتُمُ الدَّوابَّ فَاذکُروا الله عَزّوَجلَّ و قولوا «سُبحانَ الّذی سَخَّرَ لَنا هَذا وَ ماکُنّا لَهُ مُقرِنینَ و اِنّا اِلی رَبِّنا لَمُنقَلِبون»
هر وقت بر مَرکَب (وسیله نقلیه) سوار شدید خدای متعال را یاد کنید و بگویید: «سُبحانَ الّذی سَخَّرَ لَنا هَذا وَ ماکُنّا لَهُ مُقرِنینَ و اِنّا اِلی رَبّنا لَمُنقَلِبون» (خصال، ج ٢، ص ١٦٨)
١٩ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
ما یَقرَأَ أحَدٌ «اِنا اَنزَلناهُ» حینَ یَرکَبُ دابَّتهُ اِلاّ نَزَلَ مِنها سالماً مَغفوراً لَه.
هر کس هنگام سوار شدن بر مَرکَب (وسیله نقلیه) سورة مبارکة «انا انزلناه» را بخواند سالم و آمرزیده از آن پیاده خواهد شد. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٤٢)
٢٠ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اذا سافرْتَ مَعَ قَومٍ فَأکثِرِ اِسْتِشارَتَهُم فی أَمرکَ.
هر گاه با عده‌ای همسفر شدی، در امور خودت، زیاد با آنها مشورت کن. (وسائل، ج ٨، ص ٢٦٥)
٢١ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
ثلاثٌ مِن المُرُوَّةِ فی السَّفرِ: بَذلُ الزّادِ وَ حُسنُ الخُلقِ وَ الم‍ِزاحُ فی غَیرِ المَعاصی.
سه خصلت در سفر نشانة مروّت و جوانمردی است: توشه و ساز و برگ خود را در اختیار همسفران قرار دادن، اخلاق و رفتار خوش داشتن و مزاح و شوخی‌های خالی از گناه. (خصال، ج ١، ص ١٥٧)
٢٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مَن أَعانَ مُؤمناً مسافراً فرَّجَ اللهُ عَنهُ ثَلاثاً و سَبعینَ کُربَةًَ و اجارَهُ فی‌الدُّنیا و الإخِرَةٍ مَنَ الغَمِّ وَ الهَـمِّ.
کسی که یک مسافر مؤمنی را یاری کند خداوند هفتادوسه گرفتاری او را رفع می‌کند و در دنیا و آخرت وی را از همّ و غمّ محفوظ خواهد داشت. (وسائل، ج ٨، ص ٣١٤)
٢٣ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
مِن فِقهِ المُسافِرِ حِفظُ نَفقَتِه.
از لوازم تعقل و درایت یک مسافر، حواس‌جمعی و محافظت از مال و مخارج او است. (سفینه، ج ١، ص ٦٢٧)
٢٤ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اِذا نَزلْتَ مَنزِلاً فَقُل «اللّهُمَّ اَنزِلنی مُنْزَلاً مُبارکاً وَ اَنتَ خَیرُ المُنزِلین» تُرزَقْ خَیرَهُ و یُدفعْ عَنکَ شَرُّهُ.
هرگاه در مسافرت در جایی و محلّی پیاده شدی این دعا را بخوان تا خیر آن مکان به تو برسد و شرّش دفع گردد. «اللّهُمَّ اَنزِلنی مُنَزلاً مُبارکاً وَ اَنتَ خَیرُ المُنزِلین» (الفقیه، ج ١، ص ١٠٦)
٢٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
السّفرُ قِطعةٌ مِن العذابِ، فإذا قَضی اَحدُکُم سَفَرهُ فلیُسْرِعِ العَودَ اِلی اَهلِه.
سفر (در واقع) مقطعی است از رنج و محنت. هر زمان که مسافرت یکی از شما به پایان رسید هر چه زودتر به نزد خانواده‌اش مراجعت نماید. (وسائل، ج ٨، ص ٣٣٠)
٢٦ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
مَن سافَرَ أَو تَزَوَّجَ وَ القَمَرُ فی‌العَقربِ لَم یَرَ الحُسنی.
زمانی که قمر در عقرب باشد، اگر کسی مسافرت کند یا ازدواج نماید برایش میمنت نخواهد داشت. (مستدرک، ج ٨، ص ١٢١)
٢٧ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اذا اُعسِرَ اَحدُکُم فَلیَخرُجْ ولایَغُمُّ نَفسَهُ و اَهلَهُ.
زمانی که یکی از شما دچار عُسرت و تنگدستی شد به سفر برود و خود و خانواده‌اش را افسرده و غمگین ننماید. (مستدرک، ج ٨، ص ١١٥)
٢٨ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
مِن السُّنَّةِ اِذا خَرَجَ القومُ فی سَفَرٍ أنَ یُخرِجوا نَفَقَتَهُم فَاِنّ ذلِکَ أَطیَبُ لِأَنفُسِهِم و أحْسَنُ لِأَخلاقِهمِ.
یکی از سنَّت‌های اسلامی، عده‌ای که به سفر می‌روند توشه و ساز و برگ خود را از هم‌سفرانشان دریغ نکنند، این عمل مسلماً برای همگان گواراتر و در خُلقیّات آنان اثر نیکوتری خواهد داشت. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٥١)
٢٩ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اذا اَردْتَ سَفراً فلا تضَعْ رِجلَکَ فی‌الرِّکابِ حَتّی تُقدِّمَ بَینَ یَدَیکَ صَدَقةً قلَّ اَم کَثُرَ و کُلَّما اَکثَرتَ صَدَقَتکَ کان اَقضی لِحاجَتِکَ.
هر زمان که ارادة سفر کردی قبلاً و پیش از آن که سوار بر مَرکب (وسیلة نقلیه) شوی صدقه بده خواه کم باشد یا زیاد. (البته) صدقه هر چه بیشتر باشد خواسته‌هایت را بهتر تأمین می‌کند. (بحار، ج ٧٦، ص ٢٤٢)
٣٠ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
سیّدُ القَومِ خادِمُهُم فی السَّفَر.
آقا و سَرور قوم آن کسی است که در سفر، خدمت‌گذار و قائم به خدمات ایشان باشد. (المحجّة‌البَیضاء، ج ٤، ص ٦١)
٣١ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
کانَ علیُّ بن الحُسنِ علیه‌السلام لایُسافِرُ اِلاّ مَعَ رِفقَةٍ لایَعرِفونَهُ وَ یَشتَرِطُ عَلَیهم أَن یَکونَ مِن خُداّمِ الرِّفقَةِ فیما یحتاجونَ اِلیه.
امام زین‌العابدین(علیه‌السلام) هر گاه مسافرت می‌کرد به طور ناشناس با گروهی همسفر می‌شد و با آنان شرط می‌کرد هر چه بدان نیازمند بودند خدمتگزار آنها باشد. (وسائل، ج ٨، ص ٣١٥)
٣٢ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
مَن قَرَأَ آیةَ الکُرسی (فی‌السفر) فی کُلِّ لَیلَهٍ سَلِمَ وَ سَلِمَ ما مَعَهُ.
کسی که در سفر هر شب آیت‌الکرسی بخواند خود و آنچه به همراه او است سالم و محفوظ خواهند ماند. (سفینه، ج ١ ص ٦٢٧ )
٣٣ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
اذا رَکِبَ الرّجُلُ الدّابَّةَ فَسمَّی رَدِفَهُ مَلَکٌ یَحفَظُهُ حَتّی یَنزِلَ، فإن رَکِبَ وَ لَم یُسَمٍّ رَدِفَهُ شَیطانٌ!
در وقت سوار شدن بر مرکب (وسیلة نقلیه) اگر شخص «بسم‌الله الرحمن الرحیم» بگوید فرشته‌ای در کنار او می‌نشیند و تا وقت پیاده شدن از وی حفاظت می‌کند و اگر نگوید، در آنجا شیطان همدم و هم‌نشین او خواهد بود! (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٤٨)
٣٤ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
کان رَسولُ الله صلی‌الله علیه و آله فی سَفرهِ اِذا هَبَطَ سَبَّحَ وَ اِذا صَعِدَ کَبَّر.
رسول‌اکرم صلی‌الله علیه و آله و سلم در سفر در سراشیبی‌ها تسبیح خدا می‌کرد (سبحان‌الله می‌گفت) و در سربالایی‌ها تکبیر (الله‌اکبر) می‌گفت. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٦١)
٣٥ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
(فی‌السفر) عَلَیکَ بِقِراءَةِ کتابِ اللهِ عزَّوَجَلَّ ما دُمتَ راکباً و عَلیکَ بِالتَّسبیحِ ما دُمتَ عاملاً وَ علیکَ بِالدُِعاءِ ما دُمتَ خالیاً.
در مسافرت‌ها بر تو باد که در حال سواری قرآن بخوانی و هنگام تکاپو و مشغولیّت ذاکر و تسبیح‌گو باشی و در فواصل فراغت به دعا و نیایش بپردازی. (الفقیه، ج ١، ص ١٠٥)
٣٦ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:
حِجّوا وَاعتَمِروا تَصِحَّ اَبدانُکُمَ و تَتَّسِعْ اَرزاقُکُم وَ تُکفُوا مَؤوناتِکُم و مَوؤُناتِ عِیالِکم.
حج و عمره به جا بیاورید تا بدن شما سالم و روزی شما فراخ گردد و نیازمندی‌های خود و خانواده‌تان برآورده شود. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٤٢)
٣٧ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
مِن سَعادَةِ المَرءِدابَّةٌ یَرکَبُها فی حوائِجِه وَ یَقضیِ عَلَیها حَوائِجَ اِخوانِه.
یکی از سعادت‌های شخص، داشتن یک مرکب (وسیلة نقلیه) است که با آن حوائج خود را تأمین کند و نیز نیازمندی‌های برادران دینی خود را برآورده نماید. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٦٢)
٣٨ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اذا قَدِمَ الرّجُلُ مِن السَّفَرِ و دَخَل مَنزِلَهُ یَنبَغی أَن لایَشتَغِلَ بِشَیءٍ حَتّی یَصُبَّ علی نَفسِهِ الماءَ وَ یُصَلِّیَ رَکعَتَین وَ یَسجُدَ وَ یَشکُرَاللهَ مِأةَ مَرَّةٍ.
سزاوار است مسافر وقتی از سفر مراجعت کرد و وارد منزل شد قبل از هر چیز روی سر و بدن خود آب بریزد (حمام بگیرد) و (به شکرانه سلامتی) دو رکعت نماز بخواند بعد به سجده برود و صد مرتبه شکر خدا را به جا آورد. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٦١)
٣٩ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اذا خَرَجَ اَحدُکُم الی سَفَرٍ ثُمَّ قَدِمَ عَلی اَهلِهِ فَلْیُهدِهِمَ وَ لْیُطرِفْهُم.
هر گاه یکی از شما به سفر رفت، در مراجعت هدیه و سوغاتی برای خانواده‌اش به همراه بیاورد. (بحار، ٧٦، ص ٢٨٣)
٤٠ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
مَن عانَقَ حاجّاً بِغُبارِهِ کانَ کَمَنِ استَلَمَ الحَجَرَ الأَسودَ.
کسی که با حاجی تازه‌وارد و از مکه رسیده معانقه کند گویا (سنگ) حجرالأسود را با دست خود استلام نموده است. (مکارم‌الاخلاق، ص ٢٦١)
منبع: شکوفه های حکمت
منبع دوم:پایگاه آنلاین شهداء
