حدیث در مورد گناه
حدیث (1) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَلضَّیفُ یَنزِلُ بِرِزقِهِ و َیَرتَحِلُ بِذُنوبِ اَهلِ البَیتِ؛
میهمان، روزى خود را مى آورد و گناهان اهل خانه را مى برد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 72، ص 461، ح 14 - جامع الاخبار(شعیری) ص 136
حدیث (2) پیامبر صلى الله علیه و آله :
کَفى بِالمَرءِ إثماً اَن یَستَقِلَّ ما یُقَرِّبُ اِلى اِخوانِهِ وَ کَفى بِالقَومِ اِثماً اَن یَستَقِلّوا ما یَقرُبُ بِهِ اِلَیهِم اَخُوهُم؛
انسان را همین گناه بس، که آنچه را که تقدیم برادران میهمان خود مى کند کم شمارد و میهمان را همین گناه بس، که آنچه را که میزبانشان براى آنها فراهم مى کند کم شمارد.
محاسن ج 2، ص 414، ح 165
حدیث (3) امام صادق علیه السلام :
اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ و َالبِرَّ لَیُهَوِّنانِ الحِسابَ و َیَعصِمانِ مِنَ الذُّنوبِ؛
صله رحم و نیکى، حساب (قیامت) را آسان و از گناهان جلوگیرى مى کند.
کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 157، ح 31
حدیث (4) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَلذَّنبُ شومٌ عَلى غَیرِ فاعِلِهِ اِن عَیَّرَهُ ابتُلِىَ بِهِ وَ اِن اَغتابَهُ أَثِمَ وَ اِن رَضىَ بِهِ شارَکَهُ؛
گناه براى غیر گناهکار نیز شوم است، اگر گنهکار را سرزنش کند به آن مبتلا مى شود، اگر از او غیبت کند گنهکار شود و اگر به گناه او راضى باشد، شریک وى است.
نهج الفصاحه ص 493 ، ح 1623
حدیث (5) امام سجاد علیه السلام :
وَ الذُّنُوبُ الّتى تُنزِلُ النِّقَمَ عِصیانُ العارِفِ بِالبَغىِ وَ التَطاوُلُ عَلَى النّاسِ وَ الاِستِهزاءُ بِهِم وَ السُّخریَّةُ مِنهُم ؛
گناهانى که باعث نزول عذاب مىشوند، عبارتاند از: ستم کردن شخص از روى آگاهى، تجاوز به حقوق مردم، و دست انداختن و مسخره کردن آنان.
وسایل الشیعه ج 16 ، ص 281 ، ح 21556
حدیث (6) امام صادق علیه السلام :
لَسْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَى الشَّابَّ مِنْکُمْ إِلَّا غَادِیاً فِی حَالَیْنِ: إِمَّا عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّماً، فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ فَرَّطَ، فَإِنْ فَرَّطَ ضَیَّعَ، وَ إِنْ ضَیَّعَ أَثِمَ، وَ إِنْ أَثِمَ سَکَنَ النَّارَ، وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) بِالْحَقِّ.
دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببینم : دانشمند یا دانش اندوز . اگر جوانى چنین نکند ، کوتاهى کرده و اگر کوتاهى کرد ، تباه ساخته و اگر تباه ساخت ، گناه کرده است و اگر گناه کند ، سوگند به آن کس که محمّد صلى الله علیه و آله را به حق برانگیخت ، دوزخ نشین خواهد شد .
امالى (طوسى) ص 303، ح 604
حدیث (7) پیامبر صلى الله علیه و آله :
مَوْتُ الْإِنْسَانِ بِالذُّنُوبِ أَکْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالْأَجَلِ وَ حَیَاتُهُ بِالْبِرِّ أَکْثَرُ مِنْ حَیَاتِهِ بِالْعُمُر
مرگ انسانها در نتیجه گناهان، بیشتر از مرگ آنها در نتیجه فرا رسیدنِ اَجَل است و زنده ماندن انسانها در نتیجه نیکى هایشان، بیشتر از زندگى کردنشان به خاطر باقى بودنِ عمر است.
مکارم الاخلاق ص 362
حدیث (8) امام صادق علیه السلام :
الذُّنُوبُ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ الْبَغْیُ وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تُورِثُ النَّدَمَ الْقَتْلُ وَ الَّتِی تُنْزِلُ النِّقَمَ الظُّلْمُ وَ الَّتِی تَهْتِکُ السُّتُورَ شُرْبُ الْخَمْرِ وَ الَّتِی تَحْبِسُ الرِّزْقَ الزِّنَا وَ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الَّتِی تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ تُظْلِمُ الْهَوَاءَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْن
گناهی که نعمت ها را تغییر مى دهد، تجاوز به حقوق دیگران است. گناهى که پشیمانى مى آورد، قتل است. گناهى که گرفتارى ایجاد مى کند، ظلم است. گناهى که آبرو مى بَرد، شرابخوارى است. گناهى که جلوى روزى را مى گیرد، زناست. گناهى که مرگ را شتاب مى بخشد، قطع رابطه با خویشان است. گناهى که مانع استجابت دعا مى شود و زندگى را تیره و تار مى کند، نافرمانى از پدر مادر است.
علل الشرایع ج 2، ص 584 ، ح 27
حدیث (9) امام باقر علیه السلام:
إِنَّ الْحُسَیْنَ صَاحِبَ کَرْبَلَاءَ قُتِلَ مَظْلُوماً مَکْرُوباً عَطْشَاناً لَهْفَاناً فَآلَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى نَفْسِهِ أَنْ لَا یَأْتِیَهُ لَهْفَانٌ وَ لَا مَکْرُوبٌ وَ لَا مُذْنِبٌ وَ لَا مَغْمُومٌ وَ لَا عَطْشَانٌ وَ لَا مَنْ بِهِ عَاهَةٌ ثُمَّ دَعَا عِنْدَهُ وَ تَقَرَّبَ بِالْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیه السلام إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا نَفَّسَ اللَّهُ کُرْبَتَهُ وَ أَعْطَاهُ مَسْأَلَتَهُ وَ غَفَرَ ذَنْبَهُ وَ مَدَّ فِی عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فِی رِزْقِهِ فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الْأَبْصار
حسین، بزرگ مرد کربلا، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب زده به شهادت رسید. پس خداوند، به ذات خود، قسم یاد کرد که هیچ مصیب تزده و رنجیده خاطر و گنهکار و اندوهناک و تشنه اى و هیچ بَلا دیده اى به خدا روى نمى آورد و نزد قبر حسین علیه السلام دعا نمى کند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمى سازد، مگر اینکه خداوند، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده مى کند و گناهش را مى بخشد و عمرش را طولانى و روزى اش را گسترده مى سازد. پس اى اهل بینش، درس بگیرید!
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 98 ، ص 46، ح 5
حدیث (10) امام على علیه السلام:
لَا تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو الْآخِرَةَ بِغَیْرِ الْعَمَلِ إِلَى أَنْ قَالَ یَنْهَى وَ لَا یَنْتَهِی وَ یَأْمُرُ بِمَا لَا یَأْتِی الْحَدِیثَ.
از کسانى مباش که بى عمل، به آخرت امید دارند از گناه باز مى دارند، اما خود باز نمى ایستند، به کارهایى فرمان مى دهند که خود انجام نمى دهند.
وسایل الشیعه ج 16 ، ص 151 ، ح 21214
حدیث (11) قال الباقر علیه السلام :
أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى شُعَیْبٍ النَّبِیِّ (صلی الله علیه) أَنِّی مُعَذِّبٌ مِنْ قَوْمِکَ مِائَةَ أَلْفٍ أَرْبَعِینَ أَلْفاً مِنْ شِرَارِهِمْ وَ سِتِّینَ أَلْفاً مِنْ خِیَارِهِمْ فَقَالَ (علیه السلام) یَا رَبِّ هَؤُلَاءِ الْأَشْرَارُ فَمَا بَالُ الْأَخْیَارِ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ دَاهَنُوا أَهْلَ الْمَعَاصِی وَ لَمْ یَغْضَبُوا لِغَضَبِی.
خداى تعالى به شعیب پیامبر وحى فرمود که: من صد هزار نفر از قوم تو را عذاب خواهم کرد: چهل هزار نفر بدکار را، شصت هزار نفر از نیکانشان را. شعیب عرض کرد: پروردگارا! بدکاران سزاوارند اما نیکان چرا؟ خداى عز و جل به او وحى فرمود که: آنان با گنهکاران راه آمدند و به خاطر خشم من به خشم نیامدند.
کافى(ط-الاسلامیه) ج 5 ، ص 56 ، ح1 - مشکاة الانوار ص 51
حدیث (12) امام على علیه السلام:
اِذا ظَهَرَتِ الجِنایاتُ ارتَفَعَتِ البَرَکاتُ؛
هرگاه گناهان آشکار شوند، برکتها از میان مى رود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 458 ، ح 10465
حدیث (13) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اضمنوا لی ستّا من أنفسکم أضمن لکم الجنّة أصدقوا إذا حدّثتم و أوفوا إذا وعدتم و أدّوا إذا ائتمنتم و احفظوا فروجکم و غضّوا أبصارکم و کفّوا أیدیکم.
شش چیز را براى من ضمانت کنید تا من بهشت را براى شما ضمانت کنم، راستى در گفتار، وفاى به عهد، بر گرداندن امانت، پاکدامنى، چشم بستن از گناه و نگه داشتن دست (از غیر حلال).
نهج الفصاحه ص 216 ، ح321 {شبیه این حدیث در معدن الجواهر ص 53 }
حدیث (14) امام صادق علیه السلام :
إِذا جاهَرَ الفاسِقُ بِفِسقِهِ فَلا حُرمَةَ لَهُ و َلا غیبَةَ؛
هرگاه شخص فاسق و گنهکار آشکارا گناه کند، نه حرمتى دارد و نه غیبتى.
امالی(صدوق) ص 39 ، ح 7 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج72، ص253، ح32
حدیث (15) امام صادق علیه السلام :
مَن لَهُ جارٌ و َیَعمَلُ بِالمَعاصى فَلَم یَنهَهُ فَهُوَ شَریکُهُ؛
هر کس همسایه اى را داشته باشد که گناه مى کند ولى او را نهى نکند، شریک در گناه اوست.
ارشادالقلوب(دیلمی) ص183
حدیث (16) امام على علیه السلام :
اَلحَیاءُ مِنَ اللّهِ یَمحو کَثیرا مِنَ الخَطایا؛
حیا از خدا بسیارى از گناهان را پاک مى کند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 257 ، ح 5455
حدیث (17) پیامبر صلى الله علیه و آله :
یا على: خِدمَةُ العِیالِ کَفّارَةٌ لِلکَبائِرِ وَ تُطفى غَضَبَ الرَّبِّ، و َمُهُورُ الحُورِ العینِ، وَت َزیدُ فِى الحَسَناتِ وَ الدَّرَجاتِ یا علیّ لا یخدم العیال إلّا صدّیق أو شهید أو رجل یرید اللَّه به خیر الدّنیا و الآخرة
ای على: خدمت به خانواده، کفاره گناهان کبیره و خاموش کننده خشم خداوند و مهریه حورالعین و زیاد کننده حسنات و درجات است.ای علی خدمت نمیکند کسی به خانواده اش مگر صدیق یا شهید یا کسی که خدا خیر دنیا و آخرت را برای او می خواهد.
جامع الاحادیث الشیعة (بروجردی) ج22، ص 306
حدیث (18) امام صادق علیه السلام:
اِنَّ اللهَ عَلِمَ اَنَّ الذَّنبَ خَیرٌ لِلمُومنِ مِنَ العُجبِ وَ لَو لا ذلک مَا ابتُلِیَ مُومِنٌ بِذَنبٍ اَبَداً
خداوند می دانست که برای شخص مومن گناه از عجب بهتر است و اگر این طور نبود، شخص مومن هیچ وقت آلوده به گناه نمی شد.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 313 ، ح 1
حدیث (19) امام على علیه السلام :
أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهَانَ بِهِ [صَاحِبُهَا] صَاحِبُه
سخت ترین گناهان آن است که صاحبش آن را کوچک بشمرد.
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 535 ، حکمت 348
حدیث (20) امام صادق علیه السلام:
اَشَدُّ النّاس اجتهاداً مَن تَرَک الذُّنوبَ؛
کوشنده ترین مردم کسی است که گناهان را رها سازد.
من لا یحضر الفقیه ج 4 ، ص 395 ، ح 5840 - تحف العقول ص 489
حدیث (21) امام صادق علیه السلام:
مَنْ صَلَّى رَکْعَتَیْنِ یَعْلَمُ مَا یَقُولُ فِیهِمَا انْصَرَفَ وَ لَیْسَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ.
هر کس دو رکعت نماز بخواند و بداند چه می گوید، از نماز فارغ می شود، درحالی که میان او و میان خدای عز و جل گناهی نیست.
کافی(ط-الاسلامیه) ج3 ، ص 266 ، ح 12
حدیث (22) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
اَلعَبد... إِن قالَ فى أوَّلِّ وُضوئِهِ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ طَهُرَت أعضاؤُهُ کُلُّها مِنَ الذُّنوبِ؛
اگـر بنـده اى... در ابتداى وضویش، بسم اللّه الرحمن الرحیم بگوید همه اعضایش از گناهان پاک مى شود.
تفسیر الامام العسکرى علیه السلام ص 521
حدیث (23) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
مَن قَرَأ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ کَـتَبَ اللّهُ لَهُ بِکُلِّ حَرفٍ أربَعَةَ آلافٍ حَسَنَةً و مَحا عَنهُ أربَعَةَ آلافِ سَیِّـئَةٍ و رَفَعَ لَهُ أربَعَةَ آلافِ دَرَجَةٍ؛
هر کس بسم اللّه الرحمن الرحیم را قرائت کند خداوند به ازاى هر حرفِ آن چهار هزار حسنه برایش مى نویسد و چهار هزار گناه از او پاک مى کند و چهار هزار درجه او را بالا مى برد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 89، ص 258 - جامع الاخبار(شعیری) ص 42
حدیث (24) امام صادق علیه السلام :
أَغْلِقُوا أَبْوَابَ الْمَعْصِیَةِ بِالاسْتِعَاذَةِ وَ افْتَحُوا أَبْوَابَ الطَّاعَةِ بِالتَّسْمِیَة
درهاى گناهان را با استعاذه (پناه بردن به خدا) ببندید و درهاى طاعت را با بسم اللّه گفتن بگشایید.
الدعوات(راوندی) ص 52 ، ح 130
حدیث (25) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَن اَصبَحَ لا یَهِمُّ بِظُلمِ اَحَدٍ غَفَرَ اللّهُ مَا اجتَرَمَ؛
هر کس صبح کند و قصد ظلم کردن به کسى را نداشته باشد، خداوند جُرم و گناه او را مى بخشد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 332، ح 8
حدیث (26) امام صادق علیه السلام :
یَعیشُ النّاسُ بِاِحسانِهِم اَکثَرَ مِمّا یَعیشونَ بِاَعمارِهِم وَ یَموتون بِذُنوبِهِم اَکثَرَ مِمّا یَموتونَ بِآجالِهِم؛
مردم، بیشتر از آنکه با عمر خود زندگى کنند، با احسان و نیکوکارى خود زندگى مى کنند و بیشتر از آنکه با اجل خود بمیرند، بر اثر گناهان خود مى میرند.
دعوات (راوندى) ص 291، ح 33
حدیث (27) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
مَن عَیَّرَ اَخاهُ بِذَنبٍ لَم یَمُت حَتّى یَعمَلَهُ؛
هر کس برادر [دینى] خود را به گناهى سرزنش کند، نمیرد، مگر آنکه مرتکب آن شود.
نهج الفصاحه ص 751 ، ح 2920
حدیث (28) امام على علیه السلام :
مِن کَفّاراتِ الذُّنوبِ العِظامِ: اِغاثَةُ المَلهوفِ وَ التَّنفیسُ عَنِ المَکروبِ؛
یارى رساندن به ستمدیده فریاد خواه و شاد کردن غمناک، از کفّاره هاى گناهان بزرگ است.
نهج البلاغه (صبحی صالح) ص 472 ، ح 24
حدیث (29) امام صادق علیه السلام :
اَوحَى اللّهُ عَز َّو َجَلَّ اِلى مُوسى (علیه السلام) یا مُوسى(علیه السلام) لا تَفرَح بِکَثرَةِ المالِ وَ لا تَدَع ذِکرى عَلى کُلِّ حالٍ فَاِنَّ کَثرَةَ المالِ تُنسِى الذُّنوبَ وَ اِنَّ تَرکَ ذِکرى یُقسِى القُلوبَ؛
خداى عزّوجلّ به موسى علیه السلام وحى کرد: اى موسى! به زیادى ثروت شاد مشو و در هیچ حالى مرا فراموش مکن، زیرا با زیادى ثروت گناهان فراموش مى شود و از یاد بردن من قساوت قلب مى آورد.
کافی(ط-الاسلامیه) ج 2 ، ص 497 ، ح 7
حدیث (30) امام محمدباقر علیه السلام فرمودند:
لا یَسلِمُ اَحَدٌ مِنَ الذُّنوبِ حَتّی یَخزُنَ لِسانَه؛
هیچ کس از گناهان سالم نمی ماند، مگر اینکه زبانش را نگه دارد.
تحف العقول ص 298 - بحارالانوار(ط-بیروـ) ج75، ص178
حدیث (31) امام محمد باقر علیه السلام:
لا تُنالُ وِلایَتُنا الّا بِالعَمَلِ و الوَرَع؛
کسی به ولایت ما نمی رسد مگر با عمل شایسته و خودداری از گناه.
صفات الشیعة ص 13
حدیث (32) پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم:
لَا تَنْظُرُوا إِلَى صَغِیرِ الذَّنْبِ وَ لَکِنِ انْظُرُوا إِلَى مَنِ اجْتَرَأْتُم
به کوچکی گناه نگاه نکنید بلکه به چیزی [نافرمانی خدا] که برآن جرات یافته اید بنگرید.
کنز الفؤاد ج 1 ، ص 55
حدیث (33) امام علی علیه السلام:
لا تأمَن عَلَی نَفسِکَ صَغیرَ مَعصیةٍ فَلَعَلَّکَ مُعَذِبٌ عَلَیهِ.
خودت را از (عقوبت) گناه کوچک در امان مبین، چه بسا که به خاطر همان کیفر بینی
نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 197 ، در خطبه 140
حدیث (34) امام علی علیه السلام:
مَن کَثُرَه فِکرُهُ فی المَعاصی دَعَتهُ إلَیها
کسی که زیاد درباره گناهان فکر کند گناهان او را به سوی خود بکشاند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 186 ، ح 3543
حدیث (35) امام علی علیه السلام:
ما جَفَّتِ الدُّموعُ إلّا لِقَسوَةِ القُلوبِ و ما قَسَتِ القُلوبُ إلّا لِکَثرَةِ الذُّنوبِ.
چشمها بی اشک نشد مگر به سبب سختْدلى، و قلبها سخت نشد مگر از زیادىِ گناه.
علل الشرایع ص 81 ، ح 1 - بحارالأنوار (ط-بیروت) ج 70 - ص354 ، ح 60
حدیث (36) امام صادق علیه السلام:
إنَّ العَبدَ إذا کَثُرَت ذُنُوبُهُ وَ لَم یَکُن عِندَهُ مِنَ العَمَلِ مَا یُکَفِّرُهَا ابتَلَاهُ بِالحُزنِ لِیُکَفِّرُهَا.
هر گاه گناهان بنده ای زیاد شود و عملی که آن گناهان را بپوشاند، نداشته باشد، خداوند او را به غم و اندوه مبتلا کند، تا کفاره گناهانش شود.
اصول کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص 444 ، باب تعجیل عقوبه الذنب، حدیث
